Binukbukay sa Aloguinsan.

Ingon sila nga walay usa ka tao nga makamugna  ug usa ka lapis. Lahi ang mogabas sa troso nga maoy kahoy sa lapis, lahi ang mosapsap aron mapurma ang lapis, lahi sab ang nagsugnod sa uling aron mo agi ang lapis, ug lahi pud ang mopapilit sa papas gipatong ibabaw sa lapis. Kuhaa ang bisan usa ani nila, walay lapis.

Mao sab kini ang mag-uuma. Kung tuyuan gyud nila nga dili ipamaligya ilang ani daghang hambugero karon ang pasmado. Dili ikalimud nga ang mga taga banika nga mananomay maoy taludtud sa nasod. Sila nga sa tibuok adlaw gayukbo sa yuta ug nagtisud sa binhi sa kinabuhi maoy mga sinakit sa hilom. Binitbit ilang mga guna, ilang gidugkal ang buku-buko sa yuta imbis unta ang tangkugo sa mga haciendero maoy dugkalon.

Apan unsay gibuhat sa mga sigbin ni Senyor Patrocinio  Comendador? Ilang gisantako, giwisi-wisi, ug gibalhog sa tangkal ang mga mag-uuma didto sa lungsod sa Bonbon, Aloguinsan. Pangatarungan nila nga igo lamang sila  gapatuman sa kasuguan sa hukmanan. Kung nakahikap mo anang ilang gi-ingon nga court order, wala kai mabasa diha nga daugon sa kinitkitay ang duwa. Sa walay pagkutat ang mga sigbin sa PNP bangis nga milugpit sa pilok sa mga tao ug giyabyab daw bulingon.  

Nganong nabuhat man to sa mga tinugyanan sa balaod-balaod? Dili nalang nato tagdon ang hisgutanan sa taohanong katungod. Dili na kana uso ron.  Kung makapakita si Senyor Comendador ug igong katarungan nga kung lukpon ta ug luglog atong mag-uuma mobarato ang bugas, akoy mag-una mamaligya ug pinuti.

Nakasabot ta nga ang pulis giumol aron naay makapiog sa  kabus.  Madawat na nato nga maabtan nalang ta sa ikaduhang pagbalik ni Kristo  dili na gyud mabugto ang kubal nga gadugtong sa pusod sa pulis ug ni Ecleo.  Bahala nalang kung magkapakong si Comendador ug Ruby Santos sa Colon, madawat na namo nga ang pulis, hangtod karon, wa pa makaila kun unsay  pusas. Ang amo lang nga dili lang unta nila among-amongan atong mga mag-uuma. Kay sapagkatinuod lang, walay lami ang bugas sa mga Vietcong.      

Ang Unang Sulat.

Ang labing unang letra sa pagsuwat maoy labing lisud. Unsaon pagdakop sa huna-huna sa mga mobasa? Malami-an bakaha intawn sila sa akong gihisgutan? Unsay gikusgon sa matag pulong gamiton aron kini mohawid sa lihukang katilingban? Dili ba lang kaha labyan lang ni sa panan-aw sa tao ning sinuwat? Usa lang kini sa nagtipun-og na pangutana nga kinahanglang sagubangon sa buot magpabilib sa iyang katakus mohulma sa iyang pinaluta na huna-huna.

Mao kini ang una nakong pag-apil-apil aning blog-blog sa internet. Tingali bunga lang sa kawalay makubi ug kalaay sa kinabuhi. Dili pako kasulti dinhi kung makalahutay ba ko aning suwat-suwat. Sapagkatinuod lang, duda ko nga ibog-ibog ra ni. Wala ra ko sa kumingking sa mga banggi-itang manlilindog sama nila ni C. De Quiros, B. Wenceslao, J. Yap ug uban pang mga pangan nga ang ilang kahaniti sa dagang makabukwas  sa sayal ni Nanay. 

Pasayloa ako nga wa pai "raro" kung unsa gyud akong tuyo dinhi. Maslisud buhaton ang magtakuban nga may'ng laki nungka sa tinuod nga maayong laki. Tapsing lang sa sapagkakaron kai sinugdanan paman. Pero, karon palang inanay ko nang gihulma sa kaspahon nakong bagul-bagol ang buot kong ipasulod sa mga mosunod kong gara-gara dinhi.

Nakapaniguro ko nga ang hisgutanang katilingbanon ang maoy mamungingi aning maong 'blog'. Kun mahimo, buliton ko gyud sa tanang paagi nga magamit gikan sa pinakakuto hangtod sa pinaka-ilipanti alang pagbangil ug aron madakin-as ang katilingbang gipaasdang sa nagpakaharing hutong. Apan kun makahigayon, tingali, molabtik pud ta ug mga tsismis, kung tinuod ba gyud nga magpungko mangihi si PNoy, kung tinuod ba nga si Gwen gilihian ug tabili, ug uban pang panaot sa isig ka tao. 

Ipanaad ko dinhi nga lukpon ko ug dakul ug libak ang mga Max Alvarado ug Paquito Diaz sa inyong kinabuhi. Sayop man tingali gyud ni, apan wala koy mahimo, kinahanglan mabugwak ko ang naa sulod nako. Kai ang tanang butang nga iluom usahay makahilo.

Salamat.