Gubaton tani!

Suwayi kuno ug ku-ot kanang imong luag nga panty unya inata ang garter aron mosiwil ang ‘tag’. Naay litra nga ‘Made in China.’ Ngilngig ning mga insik karon parts! Gani, ambot ug si Brad Soc man tingali ang nag-igon  “That indeed, God made the world, but everything else was made in China..”  Dugang  pa sa akong higala’ng  aktibista “Kung wala ko’y lingaw pre, mopasapil lang ko kunuhay palit ug mantika de kakaw didto sa Carbon kai ang tindiro murag si Mao Tsetung. Pa ‘inspire’ ba”.  Ganahan ka ug bubarato nga purontong? Patighugi ang Unitop, I tell you, magtulo imong laway didto. Gawas nga daghang bigot, kuwang nalang ipanghatag sa insik ilang baligya. Walay dili sa insik ron. Ayaw kopyansa, kai kanang imong giludhan nga imahi ni Pedro Calungsod tua sa China ang factory ana.

Bitaw, walay binuang, tuyo nako nga itingal diha ninyo ang akong bugtong kamatuoran. Ang kamatuoran nga dili maayo isurang-surang ron ug insik. Tiaw mo na, matod pa sa bag-ong gipagawas nga datus sa Forbes Richest Filipino puros mga kwakang ang hawod.  Dili ta ka ako ug hagit nila ug gubat kai basin mangluod si Henry Sy pangayoan palang ta ug passport una ta pasudlon sa SM. Giatay nalang. Dili mahakop ang puhunan nga giyabo sa insik diri sa Pilipinas oi. Ug nganong ikahingawa gud intawon nga ma-ila ang isla’s Panatag. So what kung sila ang maghari dinha? Sugot mo nga kamo-kamo nalang ang mangaon anang inyong saging? There is so much that China can throw at sea. One is our banana export product, and the other I believe is our OFW’s.

Balik ta sa lalis dinha sa Panatag Island. Kahibaw ba mo nga nagkaligiray nalang ko ug kaykay sa Republic Act No. 9522  o Philippine Baseline Law, apan pakyas ang maong balaod-balaod sapagpalig-on sa atong pangangkon. Tuod, makapahingangha ang ininglis ni Foreign Secretary Albert Del Rosario, labi pa ug litukon na niya ang United Nations Convention on Law of the Sea (UNCLOS). Apan sa dihang nakahinabi ko ni U.P Professor sa International Law Dean Merlin Magollona, matud pa niya nga lami kuno kaayong tamparuson ug libro si Del Rosario kai kuno gi-ango-ango na. Nakasabot ko sa baruganan ni Dean Magallona. Mabasahan nato sa kaso nga ‘Magallona VS. Executive Secretary G.R No. 187167 July 16, 2011’ nga nagkanayon  “Petitioners submit that RA 9522 “dismembers a large portion of the national territory”²¹ because it discards the pre-UNCLOS III demarcation of Philippine territory under the Treaty of Paris and related treaties, successively encoded in the definition of national territory under the 1935, 1973 and 1987 Constitutions. Petitioners theorize that this constitutional definition trumps any treaty or statutory provision denying the Philippines sovereign control over waters, beyond the territorial sea recognized at the time of the Treaty of Paris, that Spain supposedly ceded to the United States. Petitioners argue that from the Treaty of Paris’ technical description, Philippine sovereignty over territorial waters extends hundreds of nautical miles around the Philippine archipelago, embracing the rectangular area delineated in the Treaty of Paris.²²”. Unsay tino nga hubad ani? Ingon si Dean Magallona nga mga kwanggol kuno ta’ng mga Pilipino. Ka klaro ana.

Pinaagi sa UNCLOS, ang mga Pilipino rapud ang gasapsap sa ilang territory tungod kai atong gisalibay ang Treaty of Paris, kai gipulihan sa UNCLOS ang kasabutan kaniadto sa Katsila ug Amerikano nga naggarantiya sa mas tibuok ug dili pinat-ak-pat-ak nga territory. Gets mo? Basta basaha lang unya na kung gibidli namo sa inyong asawa.

Dili nalang ni nato padak-on pa. Ang punto ra gyud nako kai Sakto ang insik. Ug bisan kita pa ang insakto, apan timan-i, ang insik gamhanan, ang insik kwartahan, ang insik naa nila tanan, ug walay bulinao nga mokaon ug iho. Gets mo?